Сайт газеты МАЯК

Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев құқық қорғау органдарының кеңейтілген алқа мәжілісінде сөз сөйледі/ Глава государства Касым-Жомарт Токаев выступил на расширенной коллегии правоохранительных органов

Подробности

Категория: Последний номер

Создано 23.06.2025 15:34

Автор: Super User

Просмотров: 50

«Бүгін елімізде – Полиция күні және Мемлекеттік қызметші күні аталып өтуде. Сондықтан, алдымен, еліміздегі полиция қызметкерлері мен мемлекеттік қызметшілерді кәсіби мейрамдарымен құттықтаймын.
Мемлекетке қызмет ету – ең құрметті әрі аса жауапты міндет. Сіздер заң мен тәртіпті сақтауға және азаматтардың құқығын қорғауға зор үлес қосып жүрсіздер.
Қазір дүние жүзі алмағайып, бұлыңғыр, яғни, өте күрделі кезеңді бастан өткеруде. Осындай құбылмалы уақытта қоғамдық қауіпсіздікті сақтау, заңның мүлтіксіз орындалуын қамтамасыз ету – айрықша маңызды міндет.
Сол себепті, бүгін біз алғаш рет осындай құраммен жиналып отырмыз. Құқық қорғау жүйесіндегі барлық жауапты құрылымдар жұмыла жұмыс істеуі қажет.
Елімізде «Заң мен тәртіптің» қатаң сақталуына қоғам өкілдерінің қосар үлесі де орасан зор. Қазір осы жиынға орталық және жергілікті атқарушы орган басшылары, депутаттар, сарапшылар және белсенді азаматтар қатысып отыр.
Күштік құрылымдарды жаңғырту ісінде жаңа буынның атқаратын рөлі ерекше. Сол себепті, бүгінгі басқосуға академиялардың курсанттары да арнайы шақырылды.
Трансұлттық қылмыстық топтармен күресу үшін халықаралық ынтымақтастықты дамыту өте маңызды. Осы жерде бүгін шетелдік полиция атташелері отыр. Құқық қорғау органдарымен жүргізіп жатқан халықаралық ынтымақтастық жұмысы үшін Сіздерге ерекше ризашылығымды білдіремін».
«В первую очередь, хочу поздравить всех полицейских и государственных служащих Казахстана с профессиональными праздниками.
Служение государству – это почетная и ответственная миссия.Вы вносите важный вклад в обеспечение Закона и Порядка, защиту прав и интересов граждан.
Сегодня, в условиях нарастающей глобальной неопределенности, укрепление общественной безопасности и неукоснительное соблюдение законности обретает особое значение.
Поэтому мы впервые проводим совместную коллегию правоохранительных органов. Требуется консолидация усилий всех профильных структур.
Строгое соблюдение принципа «Закон и Порядок» зависит также от активного содействия представителей общественности. Участие в заседании принимают руководители центральных и местных исполнительных органов, депутаты, эксперты и общественные активисты.
Важную роль в трансформации силовых структур предстоит сыграть новому поколению сотрудников, поэтому сегодня в этом зале присутствуют курсанты ведомственных академий.
Для успешного противодействия транснациональным криминальным группам важно наращивать международное сотрудничество.Сегодня здесь присутствуют иностранные полицейские атташе. Выражаю вам искреннюю признательность за эффективное международное сотрудничество в правоохранительной сфере».
«Соңғы жылдары елімізде барлық салада ауқымды реформалар жасалып жатыр. Мемлекеттің саяси жүйесі мен экономикалық құрылымы түбегейлі жаңғыруда. Ел ішінде жоғары құқықтық мәдениет қалыптасып келеді. Азаматтық жауапкершілік идеологиясы берік орныға бастады. Бұл – біздің стратегиялық бағдарымызға тән аса маңызды басымдық.
Мемлекет құқық қорғау жүйесін жетілдіруге және барлық салада заң мен тәртіп орнатуға баса мән береді. Осы бағытта нақты нәтижеге қол жеткіздік.
2019 жылдан бері қылмыстық құқықбұзушылық саны шамамен екі есе азайды. Соның ішінде қарақшылық, тонау, ұрлық пен бұзақылық деңгейі 4 есе төмендеді, ал кісі өлтіруге қатысты қылмыстар 30 пайызға кеміді. Қоғамдық орындардағы қылмыс саны 80 пайызға азайды. Бұл – азаматтарымыз көшеде ештеңеден қауіптенбей, алаңсыз жүре алады деген сөз».
«В последние годы наша страна последовательно реализует масштабные реформы во всех значимых областях: институциональные преобразования осуществляются в политической и экономической системах. Важнейшим приоритетом нашего стратегического курса является формирование высокой правовой культуры и идеологии ответственного гражданства в обществе.
Большое внимание мы уделяем совершенствованию правоохранительной системы и обеспечению Закона и Порядка во всех сферах.
В этих направлениях достигнуты существенные результаты.С 2019 года количество уголовных правонарушений сократилось почти в два раза. В частности, факты разбоя, грабежей, краж и хулиганства уменьшились в четыре раза, а число убийств – на 30%. На наших улицах стало значительно спокойнее и безопаснее – преступность в общественных местах сократилась на 80%».
«Келесі маңызды міндеттің бірі – отбасылық зорлық-зомбылықпен күрес және әйелдер мен балаларды қорғау. Осы бағытта заңнамалық, институционалдық тұрғыдан батыл қадамдар жасалуда. Отбасылық зорлық-зомбылық жасағаны үшін берілетін жаза едәуір күшейтілді. Бір жыл бұрын тиісті заң қабылданды. Заңға енгізілген түзетулер мен басқа да шаралар нақты нәтиже бере бастады. Орташа және ауыр деңгейдегі отбасылық-тұрмыстық қылмыс саны жыл басынан бері 30 пайызға төмендеді.
Жалпы, соңғы 5 жылда әйелдерге қатысты құқық бұзушылықтар екі есе азайды. Ең бастысы, қазір қоғамдық сана түбегейлі өзгеріп жатыр. Азаматтарымыздың бойында отбасындағы қатігездік пен озбырлыққа мүлдем төзбеушілік қасиеті қалыптасуда.
Зардап шеккендерге қол ұшын беретін, ал құқық бұзушыларды жазғыратын қайырымды қоғам орнығып келеді. Елімізде «Қазақстан балалары» атты арнайы бағдарлама әзірленіп жатыр. Құжатта өскелең ұрпақтың мүддесін қорғауға арналған маңызды тетіктер ұсынылмақ.
Нашақорлық пен есірткі бизнесіне қарсы кешенді жұмыс атқарылуда. Биылдың өзінде 83 есірткі зертханасы жойылып, айналымнан алынған есірткі заттарының көлемі 84 пайызға ұлғайды. Есірткі өндіргені үшін берілетін жаза қатаңдатылды. Тіпті, өмір бойы бас бостандығынан айырылуы мүмкін.
Бірақ бұл саладағы жұмыс әлі де толығымен біткен жоқ, түйткілдер жеткілікті, шешілмеген мәселелер еліміздің қауіпсіздігіне, тұрақтылығына сын-қатер төндіруде. Бүкіл қоғамды алаңдатып отырған ең қауіпті үрдіс: жастар нашақорлыққа үйір бола бастады. Бұл – үлкен қатер, оны жасырмауымыз керек.
Қазақстанда кірісті жылыстатуға және терроризмді қаржыландыруға қарсы күрестің халықаралық озық стандарттарға сай тиімді жүйесі қалыптасты. 2019 жылдан бері ЖІӨ-дегі көлеңкелі экономиканың үлесі 23 пайыздан 16 пайызға дейін төмендеді. Бірақ әлі жоғары деңгей сақталып отыр. Мемлекет жауапкершілігі мол әрі адал кәсіпкерлерді қорғап, қолдау білдіреді.
Менің арнайы тапсырмам бойынша Бас прокуратура жалпы сомасы 34 триллион теңге болатын шетелдіктердің қатысы бар жүздеген инфрақұрылымдық жобаға құқықтық тұрғыдан көмек көрсетіп келеді. Алайда отандық бизнесті негізсіз қылмыстық қудалау мәселесі толық шешімін тапқан жоқ. Бас прокуратура бұл жұмысты жалғастырғаны жөн».
«Следующая важная задача – борьба с семейно-бытовым насилием, защита женщин и детей.Для ее решения предприняты решительные законодательные и институциональные шаги.Год назад вступил в силу закон, значительно ужесточивший наказание за домашнее насилие.Благодаря принятым поправкам и другим мерам с начала текущего года количество преступлений средней и более высокой тяжести в семейно-бытовой сфере сократилось на 30%.
В целом, за последние 5 лет вдвое снизилось число преступлений, посягающих на права женщин. Самое главное, меняется общественное сознание.
Наши граждане проявляют нулевую терпимость к жестокости и тирании в семье. Жертвы агрессии и насилия получают необходимую поддержку.
В стране разрабатывается специальная программа «Дети Казахстана», в которую войдут все существующие и новые механизмы защиты интересов подрастающего поколения.
Проводится большая комплексная работа по противодействую наркомании и наркобизнесу.Только за текущий год ликвидировано
83 нарколаборатории, а количество изъятых из оборота веществ увеличилось на 84%. Ужесточено наказание за производство наркотических средств вплоть до пожизненного заключения.
Однако работа в данной сфере еще не завершена в полной мере, имеются существенные недочеты, нерешенные вопросы, которые угрожают безопасности и стабильности страны.Самая опасная тенденция, волнующая все общество, – распространение наркомании среди молодежи. Это серьезнейшая проблема, которую нельзя игнорировать.
В Казахстане сформирована эффективная система противодействия отмыванию доходов и финансированию терроризма, которая соответствует передовым международным стандартам. С 2019 года доля теневой экономики в ВВП снизилась с 23 до 16 процентов. Но пока уровень достаточно высокий. Государство поддерживает и защищает ответственных и добропорядочных предпринимателей.
По моему специальному поручению Генеральная прокуратура сопровождает сотни инфраструктурных проектов с иностранным участием на общую сумму 34 триллиона тенге. Однако проблема безосновательного уголовного преследования национального бизнеса полностью не решена. Генеральной прокуратуре следует продолжить работу».
«Жемқорлыққа қарсы күресу үшін нақты, жүйелі шаралар қабылданып жатыр. Менің тапсырмаммен сот арқылы жемқорлардан алынған қаражат мектептер салуға жұмсалуда. Үш жылдың ішінде 89 мектептің құрылысына 150 миллиард теңгеден астам қаражат берілді (соның ішінде 61 мектеп пайдалануға берілді).
Дегенмен қазіргі саяси және әлеуметтік-экономикалық жағдайда жемқорлыққа қарсы күресті тиімді жүргізу үшін жаңа тәсілдер қажет. Біз қонақжайлық индустриясының әлеуетін мақсатты түрде нығайтып, туризмді дамытамыз және шетелдік қонақтарымыздың қауіпсіздігін қамтамасыз етуге баса мән береміз.
Бүгінде Қазақстанға келген әрбір туриске әуежайдан қауіпсіздік жадынамасымен бірге мобильді байланыс пен базалық интернет пакеті бар жаңа сим-карта беріледі.
Қазақстанды жайлы әрі қауіпсіз мемлекет ету – бәрімізге ортақ міндет. Біз азаматтардың құқығы мен бостандығын қорғай білуіміз керек. Ел ішіндегі тыныштық пен тәртіптің сақталуын қамтамасыз ету аса маңызды. Бұл – халықтың әл-ауқаты мен еліміздің табысты дамуына тікелей ықпал ететін фактор. Сондықтан біз бүкіл құқық қорғау жүйесінің әлеуетін арттыруымыз қажет. Осылайша, Қазақстан аймақтағы қауіпсіздікті қамтамасыз етуге зор үлес қосатын ел ретіндегі мәртебесін нығайта бермек.
Құқық қорғау органдары түбегейлі өзгерістерге дайын болуға тиіс. Түйткілдің бәрін жан-жақты ойластырып, жоспарлы түрде шешу қажет. Құзырлы органдардың негізгі мақсаты – нақты нәтижеге қол жеткізу».
«Принимаются системные меры для борьбы с коррупцией. По моему поручению средства, изъятые по решению судов у коррупционеров, направляются на строительство школ. Всего за три года свыше 150 миллиардов тенге передано на возведение 89 школ (61 школа введена в эксплуатацию).
Между тем, в новых политических и социально-экономических условиях задача эффективного противодействия коррупции требует новых подходов. Мы целенаправленно укрепляем потенциал индустрии гостеприимства, развиваем туризм и уделяем большое внимание обеспечению безопасности наших зарубежных гостей.
Сегодня каждый турист при въезде в Казахстан вместе с памяткой по безопасности получает в аэропорту новую сим-карту с базовым интернет-пакетом и доступом к мобильной связи.
Наша общая задача – сделать Казахстан территорией комфортной и безопасной жизни. Способность защищать права и свободы граждан, поддерживать спокойствие и порядок в стране становится ключевым фактором благополучия и успешного развития любой нации. Поэтому Казахстан должен укрепить потенциал всей системы правопорядка и упрочить свой статус государства, вносящего существенную лепту в обеспечение безопасности в регионе.
Правоохранительным органам нужно быть готовыми к глубоким преобразованиям.Усилия ответственных органов должны быть продуманными, согласованными и ориентированными на реальное изменение ситуации».
«Әділетті әрі қауіпсіз Қазақстанды құру үшін заң мен тәртіп үстемдігін түбегейлі орнықтыру керек. Бұл – барша азаматтың мүддесін, құқығы мен бостандығын қорғаудың мызғымас тірегі. Қоғамның құқықтық мәдениетін арттырып, құқық қорғау жүйесін жетілдіру қажет. Бұл – ауқымы кең маңызды міндет. Енді осы жұмыстың негізгі басымдықтарына тоқталайын.
Біріншіден. Біз «Заң және тәртіп» қағидатын жаппай дәріптеуіміз керек. Қазақ халқы қай заманда да заңға бас иген, дала заңын сақтаған халық. Бұл – біздің қанымызға сіңген қасиет.
Түрік қағанаты, Алтын Орда мен Қазақ хандығы мықты мемлекеттік құрылымы, бірегей құқықтық жүйесі бар қуатты ел болғаны бәрімізге аян. Қасым ханның қасқа жолын, Есім ханның ескі жолын, Әз Тәукенің Жеті жарғысын Ұлы даланың конституциясы деуге болады. Атадан балаға жалғасқан бұл заңдар мемлекеттілік дәстүрін нығайта отырып, қоғамдық дамуға ерекше ықпал еткен. Ұлы далада еркіндік пен әділдік, ар-намыс пен адамгершілік, тілеулестік пен жауапкершілік бәрінен биік тұрған.
Сондықтан «Заң және тәртіп» қағидаты ұлтымыздың рухы мен дүниетанымына толық сай келеді. Біз ата-бабамыздың бірегей құқықтық мұраларын мұқият зерделеп, жан-жақты насихаттауымыз керек. Бұл – халқымыздың құқықтық сана-сезімін арттыратын маңызды фактордың бірі».
«Для построения Справедливого и Безопасного Казахстана необходимо утвердить верховенство Закона и Порядка как твердую основу обеспечения интересов, прав и свобод всех граждан. Масштабная и важная задача – последовательное повышение уровня правовой культуры в обществе и совершенствование деятельности правоохранительной системы.Остановлюсь на некоторых ключевых приоритетах этой работы.
Первое. Следует всемерно продвигать принцип «Закон и Порядок». Казахи испокон веков чтили порядок и соблюдали законы Великой степи, это было неотъемлемой частью самосознания нашего народа.
Могущество тюркских каганатов, Золотой Орды и Казахского ханства базировалось на устойчивых государственных институтах и уникальных правовых системах.
Своды законов Касым хана и Есим хана, «Жеті жарғы» Тауке хана служили Конституцией Великой степи. Эти нормы, передававшиеся из поколения в поколение, укрепили традиции государственности и оказали огромное влияние на развитие казахского общества. Во все времена в Великой степи ставили на первое место идеалы свободы и справедливости, чести и достоинства, солидарности и ответственности.
Поэтому принцип «Закон и Порядок» в полной мере соответствует мировосприятию и духу нашей нации. Следует предметно изучать и продвигать феноменальное правовое наследие наших предков для органичного укоренения в обществе позитивного правосознания».
«Заң – қысым көрсетуге немесе қудалауға арналған құрал емес. Заң – әр адамның құқығы мен бостандығының қорғаны. Біз осы ақиқатты терең түсінетін азаматтық және мәдени орта қалыптастыруымыз қажет. Тәртіп – жалпыға ортақ құндылыққа, ал заңға бағыну – әркімнің өмір салтына айналуға тиіс. Мемлекеттік аппарат пен бүкіл қоғам жұмылып жұмыс істесе, еліміз көздеген мақсатына жетеді. Озық ойлы ұлт болу үшін әдептілік, өзара құрмет, ұстамдылық, сыпайылық сияқты қасиеттерді барынша дәріптеген жөн. Азаматтарымыз әдеп пен заңды мәжбүрлікпен емес, саналы түрде сақтауы керек.
Заң мен тәртіп басты құндылыққа айналса, тұрмыстық зорлық-зомбылық, вандализм, есірткі саудасы, лудомания сияқты қатерлердің тамырына балта шабылады. Біз былтыр Ұлттық құрылтайда осы әлеуметтік кеселдермен ымырасыз күрес мәселесін талқыладық.
Өскелең ұрпақтың бойына жасампаздық қасиеттерді сіңіріп, оларды тәртіпке баулу қажет. Бұл – ата-аналар мен білім беру жүйесінің ортақ міндеті. Балалар қоғамдық құндылықтардың мән-мағынасын ұстазынан үйренеді. Олардың мінез-құлқы негізінен мектеп қабырғасында қалыптасады. Сондықтан Үкімет білім мекемелеріндегі тәрбие жұмысын қайта зерделеп қарауы керек. Жас ұрпақты заңды сыйлауға үйрету мәселесіне баса мән берген жөн. Балалар мектептен «Адал азамат» болып шығуы қажет».
«Нам нужно создать такую гражданскую и культурную среду, в которой закон воспринимается как инструмент защиты прав и свобод, а не репрессий и подавления. Важно чтобы порядок стал по-настоящему всеобщей ценностью, а законопослушание – подлинным образом жизни для каждого. Достижение этой амбициозной цели требует консолидации усилий государственного аппарата и всего общества. Чтобы стать прогрессивной нацией, мы должны культивировать в обществе такие созидательные качества и ценности, как добропорядочность, уважение друг к другу, сдержанность и вежливость. Надо, чтобы граждане соблюдали законы и этические нормы не из принуждения, а исходя из своего внутреннего убеждения.
Только утвердив принцип «Закон и Порядок» в качестве базовой ценности, можно искоренить такие болезни общества, как семейно-бытовое насилие, вандализм, наркоторговля, лудомания. О необходимости бескомпромиссной борьбы с этими социальными пороками мы говорили в прошлом году на заседании Национального курултая.
Важно прививать подрастающему поколению созидательные установки, стремление к дисциплине и порядку. Это общая задача как родителей, так и системы образования. Именно в школах педагоги знакомят детей со значением правовых ценностей, формируют нормы поведения. Правительству надо пересмотреть воспитательную работу в учебных заведениях, усилив акцент на формировании уважительного отношения к закону.Следует еще со школьной скамьи закладывать в детях высокие качества «Адал азамат».
«Заң және тәртіп» қағидаты жауапкершілікті сезіну мәдениетімен тығыз байланысты. Елімізде «Таза Қазақстан» жалпыұлттық науқаны жүріп жатқанын білесіздер. Бұл маңызды бастама халықтың кең қолдауына ие болды. «Таза Қазақстан» – озық ойлы қоғам құруға арналған идеологиялық тұғырнаманың ажырамас бөлігі. Бұл – тек қоршаған ортаның тазалығын емес, ой мен сана тазалығын сақтау деген сөз. Себебі қоғамдық әдеп пен заңға деген құрмет айналадағы тазалықтан басталады.
Жалпы, халықтың құқықтық мәдениетін көтеруге жан-жақты қараған жөн. Бүгін мен «Заң және тәртіп» апталығын жариялауды ұйғардым. Осы апта қоғамда заң мен тәртіпті насихаттау аптасы болмақ. Алдағы жеті күн құқықтық мәдениетті нығайтуға, сондай-ақ құқық қорғау органдарының абырой-беделін арттыруға арналуы керек. Алайда, бұл бір реттік акция емес. «Заң және тәртіп» апталығына азаматтардың құқықтық сана-сезімін көтеретін маңызды, жүйелі шара ретінде қараған жөн».
«Принцип «Закон и Порядок» тесно связан с культурой ответственного поведения в целом. Как вы знаете, по моей инициативе по всей стране проводится общенациональная акция «Таза Қазақстан». Она нашла широкую поддержку в обществе и превратилась в значимую часть идеологической платформы формирования прогрессивного общества. Экологическая кампания нацелена не только на благоустройство территорий, но и на продвижение чистоты и порядка в качестве фундаментальных ценностей. Ведь с заботы о чистоте вокруг начинается уважение к общественным нормам и закону.
В целом, к развитию правовой культуры граждан нужно подойти комплексно и методично. Для поступательного укоренения идеалов добропорядочности и законопослушания как образа жизни объявляю о начале недели «Закона и Порядка». В ближайшие семь дней нам надо сосредоточиться на укреплении правовой культуры и повышении авторитета правоохранительной службы. Неделя «Закона и Порядка» – это не разовая акция, ее нужно рассматривать как системную меру, важную инициативу по повышению правовой грамотности граждан».
«Екінші. Құқық бұзушылықтың алдын алу жұмыстарын күшейту қажет. Қылмыс оған қолайлы жағдай жасаған жерде өршиді. Қылмыстың және заңға қайшы әрекеттердің салдарымен ғана күресуге болмайды. Қылмысқа түрткі болатын себептерді алдын ала анықтап, жойып отыру қажет.
Менің тапсырмаммен «Құқық бұзушылықтың алдын алу туралы» Заң жобасы әзірленіп, Мәжілістің қарауына берілді. Жаңа заң аталған саладағы мемлекеттік саясатты біріздендіріп, профилактикалық шаралармен қамтылатын тұлғалардың санатын кеңейтеді. Мұндай заң сөзсіз керек. Сондықтан мейлінше тез қабылдау қажет. Парламент депутаттарынан заң жобасын жылдың соңына дейін қарап, қабылдауды сұраймын.
Заңнамалық өзгерістермен қатар, ұйымдық құрылымды да жаңғырту қажет. Ішкі істер министрлігі жүйесінде профилактикалық жұмыстарды үйлестіретін дербес бөлімше құратын уақыт келді.
Құқық қорғау органдарының тиімділігін бағалау жүйесіне де өзгеріс қажет. Онда құқық бұзушылықты ескерту бағытындағы жұмыс нәтижесі есепке алынуға тиіс. Қылмысқа көбінесе тұрмысы нашар отбасыдан шыққан адамдар барады. Алдын алу шараларын жүзеге асырғанда дәл осы санатқа айрықша назар аударған жөн. Бұл ретте әлеуметтік қорғау органдары мен жергілікті билік маңызды рөл атқарады».
«Второе. Необходимо усилить работу по профилактике правонарушений. Преступления случаются там, где для этого есть благоприятная почва. Нельзя бороться только с последствиями преступлений и всех противоправных действий, надо выявлять и устранять предпосылки их возникновения, идти на опережение.
По моему поручению разработан и внесен на рассмотрение Мажилиса проект нового Закона «О профилактике правонарушений». Новый закон позволит систематизировать государственную политику в этой сфере, расширить круг лиц, подлежащих профилактическому воздействию. Такой закон нужен, его следует принять как можно раньше. Прошу депутатов Парламента завершить работу над законопроектом до конца года.
Наряду с законодательными изменениями, требуются организационные преобразования. Назрела необходимость в создании отдельного подразделения в системе МВД, отвечающего за координацию профилактической работы.
Надо скорректировать и систему оценки эффективности правоохранительных органов – она должна учитывать результаты работы по предупреждению правонарушений. Большинство преступлений совершается лицами из неблагополучных семей. Именно на них необходимо направить основной фокус профилактической деятельности. Ключевая роль здесь отводится органам социальной защиты и местным властям».
«Көптеген құқық бұзушылық ұқсас жағдайда, бірдей факторлардың әсерінен орын алады. Тиісті деңгейде талдау жасалса, оны дер кезінде ауыздықтауға болады. Басқаша айтқанда, қылмыс қаупін болжау және оған қарсы іс-қимыл жүйесін қайта қарау керек. Ол үшін Құқықтық статистика және арнайы есепке алу комитетінің әлеуетін толық пайдаланған жөн. Аталған ведомство жай ғана есеп сақтайтын орын емес, қоғамдық қауіпсіздік саласындағы қауіп-қатерді анықтайтын және ескертумен айналысатын орталық болуға тиіс.
Жасанды интеллект пен «үлкен дерекқор» мүмкіндіктерін жұмылдыру қажет. Көп ұзамай іске қосылатын суперкомпьютерімізді осы мақсатта пайдалануға болады.
Жалпы, қоғамдық қауіпсіздікті қамтамасыз ету саласына цифрлық технологиялар мен басқа да озық шешімдерді енгізуді жалғастыру керек. Мұнда салалық министрлік негізгі рөл атқарады. Жұмыс үдерісін барынша цифрландыруды тапсырамын. Бұл тиімділікті арттырып, жемқорлық тәуекелдерін азайтады.
Жасанды интеллект технологиялары құқық қолдану тәжірибесін стандарттауға көмектеседі. Бұл, өз кезегінде, бірдей қылмыстық әрекет мүлде әртүрлі бағаланатын және азаматтарды қылмыстық процеске негізсіз тартатын жағдайды болдырмауға мүмкіндік береді».
«Многие правонарушения происходят при схожих обстоятельствах, под действием одних и тех же факторов. При должном анализе их можно своевременно предупредить. Другими словами, нуждается в перезагрузке система прогнозирования преступных угроз и противодействия им. Для этого надо в полной мере реализовать потенциал Комитета по правовой статистике и специальным учетам. Данное ведомство не должно быть просто архивом отчетов, оно должно стать мозговым центром, занимающимся ранним выявлением и предупреждением рисков в сфере общественной безопасности.
Требуется задействовать возможности искусственного интеллекта и «больших данных». С этой целью можно использовать наш новый суперкомпьютер, который сейчас готовится к запуску.
В целом, нужно продолжить внедрять цифровые технологии и другие передовые решения в сферу обеспечения общественной безопасности. Здесь ключевую роль должно сыграть профильное министерство. Поручаю максимально оцифровать рабочие процессы – это повысит продуктивность работы и снизит коррупционные риски.
Технологии искусственного интеллекта могут помочь стандартизировать правоприменительную практику. Это позволит избежать ситуаций, когда одни и те же деяния квалифицируются совершенно по-разному, и граждане необоснованно вовлекаются в уголовный процесс».
«Жыл басынан бері Президент Әкімшілігіне дәл осындай, яғни сотқа дейінгі іс жүргізу мәселесі бойынша үш мың шағым келіп түсті. Сондықтан цифрлық технологияның мүмкіндігін тиімді пайдалану қажет.
Мысалы, қазір елімізде іске қосылған «Заң мен тәртіп» платформасын Электронды үкімет пен танымал банк қосымшалары арқылы қолдануға болады. Осы цифрлық платформаның арқасында азаматтарымыз полицияға тікелей және жедел түрде хабарлама жолдай алады. Осылайша, кез келген құқық бұзушылыққа «мүлдем төзбеушілік» қағидатын іс жүзінде жүзеге асыруға ықпал етеді.
Мен Ақтөбе облысына сапарым кезінде Жедел басқару орталығында болдым. Орталықта жасанды интеллектінің көмегімен қаладағы ахуалға тәулік бойы бейнебақылау жүргізіледі. Полиция қызметінің тиімділігін арттыратын осындай орталықтарды еліміздің барлық қаласы мен ауданында ашу қажет. Әкімдер бұл жұмысқа белсенді түрде кірісуге тиіс.
Бұдан бөлек, «Қауіпсіз қала» ұлттық платформасын іске қосу керек. Бұл – қаладағы бейнебақылау құралдары енді адамның бет-жүзін анықтап, оның жүріс-тұрысына талдау жасап, көшедегі көлікті де есепке алады деген сөз. Мұндай озық технологиялар түрлі заңсыздықтың алдын алуға мүмкіндік береді, сол арқылы қоғамдық тәртіпті нығайта түседі».
«Таких случаев у нас немало: только с начала года в Администрацию Президента поступило три тысячи жалоб по вопросам досудебного производства.
Имеются примеры эффективного использования цифровых технологий: запуск платформы «Заң мен Тәртіп», которая уже доступна через электронное правительство и наиболее популярные банковские приложения. Платформа значительно упростит обращение граждан в полицию, а значит, будет способствовать практической реализации принципа «нулевой терпимости» к правонарушениям.
Во время поездки в Актюбинскую область я посетил Центр оперативного управления, откуда ведется круглосуточный видеомониторинг ситуации в городе с использованием искусственного интеллекта. Такие центры, значительно повышающие эффективность работы полиции, надо создать во всех городах и районах страны. Поручаю акимам регионов активизировать данную работу.
Кроме того, необходимо запустить национальную платформу «Безопасный город», которая объединит действующие системы видеонаблюдения с инструментами для распознания лиц, транспорта и анализа поведения граждан. Подобные технологические новации способны предотвратить противоправные действия, укрепить общественный порядок».
«Интернет және телефон алаяқтығының алдын алу мәселесіне арнайы тоқталғым келеді. Қылмыстың бұл түрі бүкіл әлемде белең алды. Көбіне мұндай іске тыңғылықты ұйымдасқан қылмыстық топтар барады. Олар шетелден әрекет ететіндіктен, тергеу амалдарын қиындатады. Сондықтан бұл ретте алдын алу шараларының мәні зор.
Өткен жылы Ұлттық банк жанынан заманауи антифрод-орталық ашылды. Олар күмән тудырған операцияларды анықтап, бұғаттап отырады.
Сонымен қатар өздеріне тиесілі инфрақұрылымды пайдалана отырып жасалған алаяқтық үшін банктер мен ұялы байланыс операторларына да жауапкершілік белгілеп жатырмыз.
Азаматтарымыздың жеке мәліметтерінің сенімді жерде сақталуын қамтамасыз ету өте маңызды. Халықтың қаржылық сауатын арттырып, қоғамда алаяқтардың әрекеттеріне иммунитет қалыптастыру үшін барлық деңгейдегі депутаттармен бірлескен жұмысты күшейткен жөн.
Алаяқтар ақшаны жылыстататын немесе сыртқа шығаратын құйтырқы айлаларына адамдарды алдап түсіреді. Бұл да үлкен проблемаға айналды. Азаматтарымыз пайдаға кенелеміз деп оларға банк есепшоттарын беріп қояды. Бірақ бұл әрекеттерінің салдары қандай ауыр болатынын ойлай бермейді. Соңғы бір жарым жылда 50 мыңнан астам адам осындай жағдайға душар болды. Өкінішке қарай, олардың басым бөлігі – жастар. Бұл мәселеге қатысты шұғыл шара қабылдау керек. Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі банктермен бірге осындай шоттарды алдын ала анықтап, бұғаттайтын тиімді жүйені жолға қойғаны жөн.
Аталған мәселенің бір ұшы бақылаусыз сим-карта айналымына келіп тіреледі. Тек биылдың өзінде сим-карталарды басқа біреудің атына рәсімдеген 100 мыңға жуық факті анықталды. Нөмірлерді түрлі қылмыстық мақсатқа пайдаланады.
Үкіметке уәкілетті органдармен бірлесе сим-карталарды сату тәртібін реттеуді және оларды таратқаны үшін мобильді операторлардың жауапкершілігін күшейтуді тапсырамын».
«Отдельно остановлюсь на профилактике интернет- и телефонных мошенничеств, рост которых наблюдается во всем мире. Зачастую эти преступления совершаются хорошо организованными преступными группами, действующими из-за рубежа, что существенно усложняет их расследование. Поэтому превентивная работа здесь обретает особое значение.
В прошлом году на базе Национального банка был создан современный антифрод-центр, который выявляет и блокирует сомнительные операции.
Кроме того, мы внедряем солидарную ответственность банков и сотовых операторов за мошенничество с использованием их инфраструктуры.
Крайне важно обеспечить надежную защиту персональных данных наших граждан. Для повышения финансовой грамотности населения, формирования в обществе иммунитета к мошенническим схемам предстоит усилить совместную работу с депутатами всех уровней.
Еще одна серьезная проблема – мошенники заманивают людей в свои схемы по отмыванию и выводу денег. Наши граждане передают им свои банковские счета в обмен на вознаграждения, не задумываясь о серьезных последствиях таких действий. За минувшие полтора года в эту деятельность вовлечено 50 тысяч человек, большая часть из которых, к сожалению, – молодежь. Ситуация требует принятия безотлагательных мер. Агентству по регулированию и развитию финансового рынка совместно с банками следует выстроить эффективную систему раннего выявления и блокировки таких счетов.
Данный вопрос неразрывно связан с бесконтрольным оборотом сим-карт. Только в этом году выявлено почти 100 тысяч фактов их оформления на подставных лиц. Эти номера используются в самых разных преступных целях.
Поручаю Правительству совместно с уполномоченными органами урегулировать продажу сим-карт и усилить ответственность мобильных операторов за их распространение».
«Үшінші. Қылмыстық-атқару жүйесін ізгілендіру, жетілдіру үшін нақты шаралар қабылдау қажет. Осыдан үш жыл бұрын елімізде жалпыұлттық референдум өтті. Азаматтарымыздың көпшілігі Ата заңға түзету енгізуді қолдап дауыс берді. Реформаның нәтижесінде еліміздің саяси құрылымы түбегейлі жаңғырды. Адам құқықтарын қорғау жүйесінде ауқымды өзгерістер жасалды. Конституциялық Сот құрылды. Адам құқықтары жөніндегі уәкілге конституциялық мәртебе берілді. Оның құзыреті кеңейді. Өлім жазасы біржола алынып тасталды. Мұның бәрі – Конституциямызға тән ізгілік рухының көрінісі. Себебі Ата заңымызға сәйкес адам және оның өмірі, құқықтары мен бостандықтары, бұл – ең қымбат қазына.
Биыл Конституцияның қабылданғанына 30 жыл толады. Осыған орай, құқық қорғау құрылымдары, депутаттар мен құқық қорғаушылар сотталған азаматтарға рақымшылық жасау туралы бастама көтерді.
Парламент тиісті заңды қарады, мен бұл заңға қол қойдым. Осы ізгі шараның арқасында жазасын өтеп жатқан 15 мыңнан астам адамға амнистия жарияланды. Соның екі мыңнан астамы бостандыққа шығады. Қалғандарының жаза мерзімі қысқарады. Онша ауыр емес және ауырлығы орташа қылмыс жасағандар ғана рақымшылыққа ілінеді. Ең алдымен, әлеуметтік жағынан осал топқа жататын адамдарға, яғни, баласы бар әйелдерге, егде адамдарға, кәмелет жасына толмағандарға және осы санаттағы басқа да азаматтарға кешірім беріледі.
Мұны жаза басқан жандарға жасалған нақты көмек, олардың қоғамға қайта оралуына жағдай жасау деп түсіну қажет. Әл-Фарабидің сөзімен айтсақ, бұл – шын мәнінде қайырымды елге тән сипат».
«Третье. Требуется принять меры для совершенствования уголовно-исполнительной системы. Три года назад состоялся общенациональный референдум, на котором большинство граждан поддержало поправки в Конституцию. В результате реформы было кардинально переформатировано политическое устройство страны. Масштабные изменения затронули и систему защиты прав человека. Создан Конституционный Суд. Получил конституционный статус и расширенные компетенции Уполномоченный по правам человека. Окончательно отменена смертная казнь. Это в полной мере отвечает гуманистическому духу нашей Конституции, которая провозглашает человека, его жизнь, права и свободы высшими ценностями.
В этом году мы празднуем 30-летие Основного закона. В связи с историческим юбилеем правоохранительные структуры, депутаты и правозащитники выступали с инициативами о проведении амнистии осужденных. Соответствующий закон был рассмотрен Парламентом и подписан мною. Предстоящая амнистия затронет свыше 15 тысяч осужденных. Около двух тысяч из них вернутся из мест лишения свободы, остальным сократят сроки наказания. Речь идет о лицах, совершивших преступления небольшой и средней тяжести, в первую очередь, из социально уязвимых категорий: женщинах с детьми, пожилых, несовершеннолетних и других гражданах.
Это большой шаг навстречу оступившимся людям, призванный помочь им быстрее вернуться в общество. Говоря словами аль-Фараби, милосердие – неотъемлемое качество добродетельного народа».
«Мемлекет шалыс қадам басқан азаматтан теріс айналмайды, тек оның тура, дұрыс жолға түсуіне жәрдем береді. Өйткені, әділетті елдің соты – әділ, ниеті түзу болуға тиіс. Бірақ рақымшылық жасау дегеніміз, бұл – барлық мәселенің шешімі емес, бір реттік қана шара екенін түсінген жөн.
Сондықтан осы бағытта нақты нәтиже болу үшін қылмыстық атқару жүйесін барынша жетілдіру қажет. Негізгі мақсат – сотталған адамды қоғамнан алшақтату емес. Тиісті тәрбие жұмысын жүргізу өте маңызды. Олардың бойына заң мен тәртіп құндылығын сіңіретін және қалыпты өмірге оралуына ықпал ететін озық тәсілдерді енгізу керек.
Мәселен, кейбір елде жазасын өтеушілер «қамау мерзімін қысқартуға» мүмкіндік беретін шараларды қолдана алады. Абақтыда ескерту алмаған, жаңа білім игерген, спорттық-мәдени шараларға қатысқан адамдарға осындай жеңілдік беріледі. Үкімет Бас прокуратурамен бірлесіп, осы мәселені мұқият пысықтауы қажет. Шетелдің озық тәжірибесін зерттеген жөн. Бұл жұмысқа отандық сарапшыларды да тарту қажет.
Жазасын өтеп жүргендерді қалыпты өмірге дайындаудың тағы бір тиімді жолы – еңбекпен, яғни, жұмыспен қамту. Бұл бағытта біраз түйткілдер бар, нақты шаралар қолдану керек. Осы орайда біздің кәсіпкерлеріміз жазасын өтеу мекемелерінің жанынан түрлі кәсіпорын ашу мүмкіндігін қарастыруы керек деп ойлаймын. Мұндай серіктестік шетелде кең тараған. Бұл шараның екі жаққа да тигізер пайдасы мол. Жазасын өтеп жүргендердің тапқан табысы бостандыққа шыққан соң олардың қалыпты өмірге оралуына көмектеседі. Ал өндірісте меңгерген дағдысы жақсы жұмыс табуына жол ашады.
Жалпы, бизнес өкілдері қылмыстық-атқару жүйесімен жан-жақты ықпалдастық орнату жолдарын мұқият саралағаны жөн. Мысалы, еліміздегі компанияның бірі өз қаржысын жұмсап, Алматыда кәмелет жасына толмаған құқық бұзушыларға арналған заманауи тәрбиелеу мекемесін салып жатыр. Үкімет мұндай тәсілді белсенді түрде қолдануы керек, басқа компанияларды осындай серіктестікке тарту қажет».
«Данный акт показывает, что государство не отворачивается от человека, нарушившего закон, а помогает ему встать на путь исправления. Таким образом, в справедливом обществе суд должен быть и справедливым, и гуманным. В то же время надо понимать, что амнистия – это разовая мера, а не системное решение.
Сегодня назрела необходимость в серьезном реформировании уголовно-исполнительной системы. Она должна быть направленна на перевоспитание осужденных, а не просто их изоляцию от общества. Следует внедрять прогрессивные подходы, стимулирующие их к соблюдению ценностей Закона и Порядка и реинтеграции в общество.
К примеру, в некоторых странах отбывающие наказание лица могут получить так называемые «кредиты на сокращение сроков заключения», если они не имеют нареканий, проходят обучение, участвуют в спортивных и культурных мероприятиях. Правительству совместно с Генеральной прокуратурой необходимо детально проработать данный вопрос. Изучите передовой зарубежный опыт, задействуйте отечественных экспертов.
Другим эффективным способом подготовки осужденных к полноценной жизни на свободе является их трудовая занятость. Здесь у нас тоже есть проблемы, требующие конкретных решений.
Пользуясь случаем, хочу призвать наших бизнесменов рассмотреть возможность открытия различных производств при учреждениях уголовно-исполнительной системы. Такое взаимовыгодное партнерство широко распространено за рубежом. Заработанные деньги позволят осужденному встать на ноги после освобождения, а полученные навыки – найти достойную работу.
В целом, бизнесу нужно внимательно присмотреться к существующим возможностям разнопланового сотрудничества с уголовно-исполнительной системой. Например, одна из крупнейших компаний страны за счет собственных средств строит в Алматы современное воспитательное учреждение для несовершеннолетних правонарушителей. Правительству нужно масштабировать данный подход и привлечь другие компании».
«Біз қазір қылмыстық жаза саясатын мейлінше ізгілендіруге, жетілдіруге баса мән береміз, яғни бас бостандығынан айырудан бөлек жаза түрлеріне басымдық беріледі. Бұл пробация қызметіне анағұрлым көп салмақ түседі деген сөз. Сондықтан аймақ әкімдері осы салада жұмыс істейтін адамдардың әлеуметтік жағдайын біртіндеп жақсарту жолдарын қарастыруы керек. Сондай-ақ пробациялық қызметтің материалдық-техникалық базасын нығайтуды қолға алу қажет. Пробациялық бақылауды тиімді жүргізуге септігін тигізетін цифрлық шешімдерді белсенді түрде енгізген жөн.
Жалпы, біз кез келген мәселенің салдарымен емес, себебімен күресуіміз керек. Қылмыстық-атқару жүйесінің басты мақсаты тек жазалау деген түсініктен арылу қажет. Қателік жасап, қамауға түскен адамды жаншып, басып тастауға тырысу – дұрыс емес, біз ондай адамның тура жолға түсіп, түзеліп кетуіне қол ұшын беруіміз керек. Бәріміз бір ел болып өркениетті, озық және әділетті қоғам құрып жатырмыз. Заң да, сот та – әділ болуға міндетті. Бұл – мызғымас қағида».
«Совершенствование уголовной политики смещает акцент в сторону наказаний, не связанных с лишением свободы. В результате кратно возрастает нагрузка на службу пробации. Поэтому акимам регионов нужно изучить возможность поэтапного улучшения социальной поддержки сотрудников этой службы, а также заняться укреплением ее материально-технической базы. Следует активно внедрять различные цифровые решения, позволяющие эффективно проводить пробационный контроль.
В целом, мы должны бороться не с последствиями, а причинами. Нужно отходить от карательного характера уголовно-исполнительной системы. Неверно пытаться подавить лиц, совершивших ошибку и оказавшихся в местах заключения. Мы должны помочь такому человеку встать на путь исправления. Мы все сплоченно строим цивилизованное, передовое и справедливое общество. Справедливость и закона, и суда – это наш незыблемый принцип».
«Төртінші. Құқық қорғау органдарының жұмысына сервистік модель қағидаттарын кеңінен енгізіп, кадрлық әлеуетін күшейту қажет.
Полиция мен басқа да құрылымдар билік және қоғам арасын байланыстыратын алтын көпір болуға тиіс. Ол үшін «Мемлекет пен азамат – біртұтас» деген іргелі қағидатымызға толық сай келетін халықпен қарым-қатынастың жаңа мәдениетін қалыптастыру керек. Бұл бағытта ілгерілеу бар. Бірақ қабылданған шаралар әлі тиімділігін көрсетпеді, өйткені бірізділік жоқ. Халықпен тікелей жұмыс істеуге кедергі келтіретін басы артық бюрократиядан арылу керек.
Реформалардың шынайылығына, әділдікке және мемлекеттік басқару жүйесінің тиімділігіне азаматтардың сенімі көбіне құқық қорғау органдарының кәсіби деңгейіне байланысты.
Учаскелік инспекторлардың әлеуетін одан әрі нығайту қажет. Себебі олар іс жүзінде мемлекет мен қоғам арасындағы басты дәнекер саналады. Әсіресе, бұл ауылдық жерде анық байқалады. Өйткені жергілікті тұрғындар үшін учаскелік инспектор – қорғаушы, құқықтық кеңесші, тіпті, әділдік сұрап жүгінетін соңғы инстанция. Менің ойымша, ауылдағы учаскелік инспекторларға шен берген кезде жеңілдік жасап, яғни бір жылдық еңбек өтілін 1,5 жыл деп есептеу қажет. Ауылдағы учаскелік инспекторларды баспанамен қамтып, материалдық-техникалық базасын нығайту керек. Өңір әкімдері осы мәселеге мұқият назар аударғаны дұрыс.
Учаскелік полицияны жаңғыртумен қатар патрульдік бекеттер қызметінің жұмысын қайта қарау қажет. Патруль қызметкерлері азаматтармен жұмыс барысында әдеп сақтап, кәсібилік танытқаны жөн. Өз кезегінде азаматтар да полицияның заңды талабына бағынуға міндетті. Әйтпесе көшеде тәртіп болмайды».
«Четвертое. Нужно шире внедрять принципы сервисной модели в работу правоохранительных органов и укреплять их кадровый потенциал.
Полиция и другие структуры должны быть связующим звеном между властью и обществом. Для этого надо выстроить новую культуру взаимодействия с гражданами, полностью соответствующую нашему фундаментальному принципу: «государство и граждане – единое целое». Безусловно, подвижки в этом направлении есть, но предпринимаемые попытки все еще недостаточно эффективны, потому что нет последовательности. Надо отойти от излишней бюрократии, которая мешает «живой» работе с людьми.
Вера граждан в реальность реформ, справедливость и эффективность государства во многом зависит от профессионализма органов правопорядка.
Нужно и дальше усиливать потенциал участкового инспектора, который на практике выступает ключевым посредником между государством и обществом. Особенно ярко это проявляется на селе, где участковый для местных жителей – и защитник, и правовой советник, и, нередко, последняя инстанция, к которой обращаются за справедливостью. Поэтому считаю, что для сельских участковых инспекторов нужно исчислять выслугу лет при присвоении званий в льготном порядке, то есть год службы за полтора. Обращаю внимание акимов регионов на необходимость улучшения жилищных условий и укрепления материально-технической базы участковых на селе.
Наряду с модернизацией деятельности участковых надо перестроить и работу патрульно-постовых служб. При взаимодействии с гражданами патрульные должны быть вежливыми и проявлять профессионализм. В то же время и граждане обязаны подчиняться всем законным требованиям полиции. Иначе порядка на дорогах не будет».
«Жалпы азаматтардың қауіпсіздігі мен заң талаптарын мүлтіксіз сақтау үшін құқық қорғау жүйесін одан әрі реформалау керек. Бірақ реформалар реформа үшін ғана жасалмайды. Басты мақсат – қоғамның құқық қорғау жүйесіне сенімін арттыру. Кейбір қызметкерлердің әділетсіз немесе немқұрайды әрекеті күштік құрылым өкілдерінің атына кір келтіреді.
Азаматтар мен бизнестен заңды талап еткенде, өздеріңіз лайықты үлгі көрсетулеріңіз қажет. Сонда ғана полиция қызметкерлері мен азаматтар арасында сенімді әріптестік орнайды. Құқық қорғау органдарының қызметін жетілдіру қаншалықты табысты болатыны сіздерге байланысты.
Бұл ретте мемлекет қоғам қауіпсіздігі мен елдегі заң үстемдігін қамтамасыз ететін жандарды жан-жақты қолдауға әрқашан айрықша мән береді. Менің тапсырмаммен биылдан бастап күштік құрылымдар еңбекақы төлеудің жаңа жүйесіне көшті. Бұл тәсіл, ең алдымен, аудан деңгейіндегі қызметкерлердің жалақысын көтеруге мүмкіндік берді. Мәселен, үш жылдық тәжірибесі бар полиция жедел уәкілінің еңбекақысы 60 пайызға өсті. Біз тәртіп сақшыларын құқықтық және әлеуметтік тұрғыдан қорғау үшін кешенді шаралар қабылдаймыз.
Ведомстволық жоғары оқу орындары курсанттарына жағдай жасап, ынталандыру маңызды. Олар – біздің күштік құрылымдардың болашағы. Оқуда үздік нәтиже көрсеткен және үлгілі тәртібімен ерекшеленген академия түлектеріне бірден «аға лейтенант» шенін беру қажет деп санаймын. Сондай-ақ оларға бос жұмыс орындарынан өзі қалаған қызмет түрін таңдауына мүмкіндік берілуі керек. Үкімет заңға енгізілетін өзгерістерді әзірлесін».
«В целом, правоохранительная система нуждается в дальнейшем реформировании, нацеленном на повышение безопасности граждан и безукоризненное обеспечение принципов законности. Но реформы не могут и не должны осуществляться ради реформ. Их главная цель – усилить доверие общества к правоохранительной системе. Случаи несправедливости и равнодушия со стороны отдельных сотрудников накладывают тень на всех представителей силовых структур.
Требуя от граждан и бизнеса соблюдения законов, каждый из вас должен показывать достойный пример. Только тогда возникнет истинное партнерство сотрудников полиции и граждан. Именно от ваших усилий зависит успех дальнейшего совершенствования правоохранительной деятельности.
При этом государство всегда будет уделять особое внимание всемерной поддержке всех, кто обеспечивает общественную безопасность и законность в стране. По моему поручению с этого года мы перешли на новую систему оплаты труда в силовых ведомствах. Она позволила повысить зарплаты сотрудников, в первую очередь, районного звена. К примеру, оклад оперуполномоченного полиции с трехлетним стажем увеличился на 60%.
Мы продолжим принимать комплексные меры по усилению правовой и социальной защищенности стражей порядка. Важно создавать условия и стимулы для курсантов ведомственных вузов – это будущее наших силовых структур. Считаю, что выпускникам академий, показавшим отличные результаты в учебе и поведении, нужно присваивать первоначальное звание «старший лейтенант». Надо также предоставить им возможность приоритетного выбора вакантных должностей. Правительству необходимо подготовить соответствующие законодательные поправки».
«Құқық қорғау органдарында үздіксіз әрі мінсіз қызмет атқарғандарға «құрметті қызметкер» атағы беріледі. Алайда кейбір құрылымдарда бұл жоғары атақ басшыларға ғана бұйырады. Қатардағы қарапайым қызметкерлер арасында ұзақ жылдар бойы кәсіби борышын адал атқарып жүрген лайықты кандидаттар жеткілікті. Қызметкерлердің кәсіби деңгейін арттырып, моральдық рухын күшейту маңызды.
Былтыр Президент Әкімшілігінің бастамасымен құқық қорғау органдарының кадрлық құрамын цифрлық бағалау жүйесі енгізілді. Бұл объективті дербес рейтинг қалыптастыруға мүмкіндік берді. Құқық қорғау органдарының басшыларына қызметкердің лауазымын жоғарылатқанда және көтермелегенде негізінен цифрлық бағалауға сүйенуді тапсырамын.
Тағайындаулар біреуге бүйрегі бұратын субъективті шешімге емес, лайықты еңбекке, нақты көрсеткіштер мен кәсіби жетістіктерге негізделуге тиіс. Әйтсе де, Ли Куан Ю айтқандай, ішкі түйсікке де иек артқан жөн. Әрбір офицер адал қызметінің лайықты бағаланатынына сенімді болуы керек.
Жалпы, бүгінгі айқындалған бағыттар құқықтық тәртіп пен заңдылықты сақтаудың жаңа моделін қалыптастыруды көздейді. Институттық реформалар мен технологиялық жаңашылдықтарды ұштастыра отырып, құқық қорғау органдарын одан әрі жаңғырта беруіміз керек.
Мен бір апта ішінде құқық қорғау органдарындағы олқылықтардың барлығы көрсетілетін материал дайындау жөнінде тапсырма бердім. Мұнда қызметке де байланысты кемшіліктер бар. Сондықтан біз бүгін ол туралы егжей-тегжейлі айтпаймыз. Дегенмен мәселенің шет жағасы қозғалды. Бір апта ішінде құжат барлық құқық қорғау органына жіберіледі. Одан кейін біз жабық форматта жиын өткізіп, жұмыс барысын талқылаймыз».
«Продолжительная и безупречная служба в правоохранительных органах поощряется званием «почетный работник». Однако в отдельных структурах это высокое звание присваивается только руководящему звену. Среди рядовых сотрудников немало достойных кандидатов, долгие годы образцово исполняющих профессиональный долг.
Важно постоянно повышать профессионализм и укреплять моральный дух сотрудников.
Под эгидой Администрации Президента в прошлом году внедрена цифровая оценка кадрового состава правоохранительных органов, которая позволяет формировать объективные персональные рейтинги. Поручаю руководителям правоохранительных органов в основном исходить из цифровой оценки при выдвижении и поощрении сотрудников.
Все назначения должны опираться не на субъективные предпочтения, хотя, иногда, как говорил Ли Куан Ю, нужно доверять своему чутью и интуиции. Но, в целом, нужно полагаться на реальные заслуги, конкретные показатели и профессиональные достижения.
Каждый офицер должен быть уверен, что добросовестная служба обязательно будет оценена по достоинству.
В целом, сформулированные сегодня направления нацелены на формирование новой модели обеспечения правопорядка и соблюдения законности. Необходимо продолжить перезагрузку правоохранительных органов, сочетая институциональные реформы и технологические новации.
Я дал поручение в течение недели подготовить материал с указанием всех недостатков, существующих в правоохранительных органах. Эти недостатки имеют и служебный характер. Поэтому сегодня мы подробно о них не говорим, хотя, в целом, затронули эту тему. В течение недели такой документ будет направлен во все правоохранительные органы, и мы уже в закрытом формате обсудим эту работу ».
«Сіздер қылмысқа қарсы күрес пен қоғамдық тәртіпті сақтау ісін өмірлік миссия ретінде таңдап, адал қызмет етіп келесіздер. Бұл – қиындығы көп болғанымен, елге қажетті әрі абыройлы жұмыс. Осы күрделі жолды нағыз отаншыл адамдар таңдайды. Сіздер әр азаматтың жайлы өмір сүруіне, бизнестің тұрақты дамуына, балалардың бақытты әрі алаңсыз өсуіне орасан зор үлес қосып жүрсіздер.
Еліміздегі ірі қалалармен қатар, шалғай елді мекендердегі қоғамдық қауіпсіздік – құқық қорғау органдары қызметкерлерінің тынымсыз еңбегінің арқасы. Осындай тұрақтылық пен тыныштықтың артында Заң мен тәртіп үшін жасалған ерен ерлік бар.
Халқымыз құқық қорғау органдары қызметкерлерінің ерлігін бағалайды, мақтан тұтады, әрқашанда қолдайды. Жақында күштік құрылымдарымыз Алматы облысында ірі есірткі зертханасын жойды. Маңғыстау облысында трансұлттық деңгейдегі ұйымдасқан қылмыстық топ құрықталды. Соның нәтижесінде есірткі бизнесіне мықты тосқауыл қойылды. Арнайы операцияларға қатысқан мамандар жоғары мемлекеттік наградалармен марапатталды.
Сіздердің күнделікті жұмыстарыңыз қауіп-қатерге толы. Өкінішке қарай, Тәуелсіздік жылдарында 842 азамат қызметтік міндетін орындау кезінде қазаға ұшырады, 4,5 мың адам жарақат алды.
Бүгін біз қаза болған ерлеріміздің жақындарына марапат тапсырамыз. Ержүрек сақшылардың ерлігі халыққа жанқиярлықпен қызмет етудің үлгісі ретінде жұртымыздың жадында сақталуға тиіс».
«Вы добросовестно служите, посвятив свою жизнь борьбе с преступностью и охране общественного порядка. Это нелегкое, но благородное дело, достойный выбор настоящих патриотов. Спокойная и комфортная жизнь граждан, уверенное и поступательное развитие бизнеса, беззаботное и счастливое детство подрастающего поколения – это в первую очередь ваша заслуга.
Благодаря неустанным усилиям сотрудников правоохранительных органов общественная безопасность надежно обеспечивается не только в крупных городах, но и в самых отдаленных уголках страны. Зачастую за этой стабильностью и спокойствием кроются примеры подлинного героизма, совершенного во имя Закона и Порядка.
Доблесть и отвага сотрудников правоохранительных структур получают заслуженное признание и поддержку общества.
Недавно наши силовики провели масштабные операции по ликвидации крупной нарколаборатории в Алматинской области и транснациональной ОПГ в Мангистауской области. В результате нанесен серьезный удар по наркобизнесу. Участникам этих спецопераций вручены высокие государственные награды.
Ваша повседневная работа сопряжена с повышенной опасностью. За годы Независимости при исполнении служебного долга погибли 842 сотрудника, более четырех с половиной тысяч получили ранения.
Сегодня мы вручим награды родственникам трагически погибших героев. Важно хранить память об их беспримерных подвигах как пример самоотверженного служения обществу».
«Осы орайда, мен мекемелік наградаларға қызмет бабында қаза болған қаһармандардың есімін беру мәселесін қарастыруды ұсынамын. Сондай-ақ көшелер мен құқық қорғау мекемелерін батырлардың атымен атауға болады.
Мұндай тәжірибе елімізде бұрыннан бар. Лаңкесті ұстау кезінде ерлікпен қаза тапқан Халық қаһарманы Ғазиз Байтасовтың есімі Тараздағы орталық көшелердің біріне берілді. Сондай-ақ қаладағы оқу-жаттығу полигоны да батырдың атымен аталған. Таяуда оның өмірі мен ерлігі туралы «Капитан Байтасов» атты көркем фильм көрермен назарына ұсынылмақ.
Өрт сөндіру кезінде опат болған Асқар Забикулин де елдің есінде. Астанадағы Өрт сөндіру бөліміне және сол бөлім орналасқан көшеге оның есімі берілді. Бұл азаматтарды нағыз бейбіт күннің батырлары деуге болады. Олар ақтық демі қалғанша антқа адал болды, қызметтік парызын өтеу жолында өз өмірлерін құрбан етті.
Елге және заңға қызмет етуге бел буған әрбір азамат адамгершілік пен әділдік құндылықтарын басшылыққа алады. Қылмысқа қарсы күресті қастерлі парыз деп санайды. Мұндай қасиеттер адамға, ең алдымен, отбасындағы тәрбие арқылы беріледі. Құқық қорғау саласында ата-анасының жолын қуып, отбасы дәстүрін жалғастырып жүрген қызметкерлер аз емес. Қазір біз үш атадан бері тәртіп сақшысы болған Зайнулиндер әулетінің өкілдерін марапаттаймыз. Мен бүгін барша құқық қорғау жүйесінің ардагерлеріне зор алғыс айтамын. Сіздердің мінсіз қызметтеріңіз – өскелең ұрпаққа үлгі-өнеге.
Жалпы, заң мен тәртіп ұғымы көшедегі тазалық пен қауіпсіздік сияқты қарапайым нәрседен басталады. Жергілікті билік, бизнес және қоғам белсенділері ортақ мүдде жолында күш біріктіріп жұмыс істесе, қоғамдағы заң мен тәртіп те нығая түседі. Қазір Ақмола облысында «Зиялы қауым» жобасы жүзеге асырылып жатыр. Ауыл әкімдері, ақсақалдар және шаруа қожалықтарының басшылары бірлесіп, учаскелік инспекторларға қолғабыс етуде. Жергілікті азаматтардың осындай үлгілі ісіне қолдау көрсету керек. Бұл – азаматтық жауапкершіліктің айқын көрінісі.
Сондай-ақ бүгін мен бес жылда бірде-бір қылмыс тіркелмеген бірқатар ауылдың ақсақалдарын марапаттаймын. Құқық қорғау органдарының көп жұмысы сырт көзге көріне бермейді. Жедел қызметкерлер, тергеушілер, прокурорлар, криминалистер, патруль қызметкерлері, учаскелік инспекторлар мен басқа да құрылым қызметкерлері күн сайын ел тыныштығын қас қақпай күзетуде. Ешқандай қауіп-қатерге қарамастан, Отан үшін жасап жатқан адал қызметтеріңізге зор ризашылығымды білдіремін. Мен Сіздерге сенемін! Әрқайсысыңыз мықты маман, отаншыл әрі адал азамат деген атқа лайықсыздар».
«Предлагаю рассмотреть возможность присвоения ведомственным наградам имен героев, погибших при исполнении служебного долга.
Увековечить память о них можно также в названиях улиц и правоохранительных учреждений, тем более такая практика уже имеется.
Имя Халық қаһарманы Газиза Байтасова, героически погибшего при задержании террориста, присвоено одной из центральных улиц и учебному полигону в Таразе. В ближайшее время зрителям представят художественный фильм «Капитан Байтасов» о его жизни и подвиге.
В честь Аскара Забикулина, пожертвовавшего жизнью при тушении пожара, в Астане названы пожарная часть и улица, на которой она расположена. Это настоящие герои мирного времени, которые до последнего дыхания сохраняли верность долгу и присяге.
Все, кто принимает решение служить закону и обществу, руководствуются идеалами справедливости и гуманизма, искренним желанием бороться с преступностью. Такие высокие моральные качества и ценности воспитываются в семье, прививаются личным примером.
В правоохранительной системе немало сотрудников, продолжающих славные традиции своих отцов и матерей. Сегодня мы наградим представителей династии Зайнулиных, которая уже в третьем поколении стоит на страже общественной безопасности. Хочу выразить искреннюю признательность всем ветеранам правоохранительной системы. Ваша самоотверженная служба – достойный пример для подрастающего поколения.
Закон и Порядок в стране начинаются с простых вещей – чистых и безопасных улиц и дворов, взаимной солидарности и партнерства местных властей, предпринимателей и общественных активистов. В Акмолинской области реализуется проект «Зиялы қауым», который объединил для помощи участковым сельских акимов, аксакалов и руководителей крестьянских хозяйств.
Важно поощрять такие примеры самоорганизации местных сообществ и ответственного гражданства. Сегодня я вручу награды старейшинам ряда сел, в которых уже на протяжении пяти лет нет преступности.В работе правоохранительных органов многое остается «за кадром». Это ежедневный кропотливый труд оперативников, следователей, прокуроров, криминалистов, патрульных, участковых, сотрудников других структур.
Выражаю огромную благодарность за ваш добросовестный труд во благо Родины, которому вы преданы, несмотря на все риски. Каждый из вас заслуживает признания как профессионал высокого уровня, патриот и ответственный гражданин».
«Әрине, құқық қорғау мекемелерінің жұмысында ешқандай қателік немесе жетіспеушілік жоқ деп айтуға болмайды. Бірақ қара бұлтты төндірудің де қажеті жоқ. Бәріміз бір ел, бір халық болып Қазақстанымыз үшін қызмет етіп, табанды жұмыс істеуіміз керек. Бұл – баршамызға ортақ ұлттық парыз, азаматтық борыш. Қазақстан қауіпсіз, заң мен тәртіпке бағынатын ел болуы керек.
Сондықтан менің тапсырмам бойынша Президент Әкімшілігі мен Қауіпсіздік Кеңесі бір аптаның ішінде Құқық қорғау органдарының жұмысы туралы арнайы талдау дайындауы керек. Барлық түйткілдерді ашық түрде көрсетеді, мәселелерді шешу жолдарын ұсынады. Бұл – өте маңызды жұмыс, оны жалғастыру қажет. Түптеп келгенде, біздің басты бағдарымыз – айқын. Бұл – заң мен тәртіп қағидаты. Қызметтеріңізге табыс тілеймін!»
«Конечно, нельзя утверждать, что в работе правоохранительных органов нет ошибок и недочетов. Однако не стоит и видеть ситуацию исключительно в черных красках. Наша общая обязанность, наш гражданский долг – сплоченно и самоотверженно трудиться во имя развития страны. Казахстан должен стать безопасным государством, в котором торжествуют Закон и Порядок.
Мною дано поручение Администрации Президента и Совету безопасности в течение одной недели провести анализ деятельности правоохранительных органов, в котором будут открыто показаны все недостатки и предложены пути решения проблем. Это очень важная работа, которая найдет свое продолжение. В заключение вновь подчеркну, наш главный постулат – «Закон и Порядок». Желаю успехов в вашей работе!»

• Вперёд >